Khi có thiện tâm rồi ai cũng muốn làm được nhiều việc tử tế cho đời. Việc tử tế trở thành niềm vui sống của người đạo đức. Ngày nào không làm được việc gì tử tế thì ta bị cảm giác trống trải thiếu vắng.
Một người cha đi làm về mệt, ngã lưng trên sofa, đứa con hỏi: Lần nào cha đi làm về cũng mệt, nhưng có hôm con thấy cha mệt mà vui, có hôm con thấy cha mệt mà không vui, sao vậy cha? Người cha đáp: Cha cũng không để ý nữa con à, chắc là hôm nào cha giải quyết công việc có lợi cho dân thì tuy mệt mà tinh thần sảng khoái. Còn hôm nào bế tắc không giải quyết được, chưa có người dân nào xong nhu cầu của mình, thì tinh thần cha cũng kém đi.
Việc làm tử tế tự nó cung cấp sức mạnh trở lại cho người thực hiện. Ai càng làm điều thiện lợi thì sẽ có sức mạnh tiềm tàng cả thân và tâm.
Tuy nhiên, khi ta cố gắng dùng cả thân xác và tâm trí để làm việc thiện thì công việc đó in sâu vào tâm thức ta. Cái “in sâu” đó cũng tạo nên một sự tự hào, kiêu hãnh, tự khen mình. Nếu quá đáng thì nó trở thành cái kể công, cậy công, chấp công, khoe công, làm mọi người khó chịu.
Khi ta làm điều thiện thì ta có phúc, nhưng khi ta kể công thì cái Phúc đó bị trừ dần. Thậm chí kể mãi thì Phúc bị âm ( – ) luôn. Phúc bị âm thì làm phúc mãi mà đời cứ khốn khổ là như vậy.
Nhưng không dễ để quên công. Ta làm điều tốt, tốt thì phải khoe mà lị, làm với bao công lao, thời gian, tiền của, tâm trí, làm sao mà phủi bỏ được. Nhưng phải quyết phủi cho bằng được.
Đạo đức buộc ta phải làm rất nhiều việc thiện trên cuộc đời, và đạo đức ở tầm cao cũng buộc ta phải biết quên công đi. Hai điều này là sự mâu thuẫn tột độ trong tâm thức của con người, nhưng ta phải quyết làm cho bằng được. Làm việc thiện là bước lên, nhưng nhớ công là bước xuống. Con người cứ bị bước lên bước xuống mãi như thế mà không lên đến sự thánh thiện tuyệt đối được.
Đi tìm đạo đức thì không được dừng lại giữa đường. Chúng ta phải đi cho đến tận cùng của sự thánh thiện. Muốn đi đến tận cùng của sự thánh thiện thì phải vượt qua những chướng ngại. Một trong những chướng ngại đó là Nhớ công, nhớ mãi các việc thiện mình đã làm mà kiêu hãnh tự hào. Ta phải tập quên công đi, tặng hết công lao cho trời đất đi, mình chỉ xin làm hạt bụi bay trong buổi chiều lộng gió mà thôi.
Vương Tấn Việt
