Dự buổi lễ, về phía nước bạn Campuchia có Thủ tướng Hun Sen cùng đoàn đại biểu cấp cao Vương quốc Campuchia. Phía Việt Nam có: Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính; Đại tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng; Đại tướng Tô Lâm, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an.

Lãnh đạo tỉnh Bình Phước có Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Mạnh Cường; Phó bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Trần Tuệ Hiền cùng các nhân chứng lịch sử và đông đảo người dân huyện biên giới Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước đã dự lễ.

Nhà hữu nghị phía đất bạn Campuchia

Đón Thủ tướng Campuchia Hun Sen ngay tại Miếu thờ Cây Độc lập - điểm đầu tiên khi Thủ tướng Hun Sen đặt chân lên lãnh thổ Việt Nam 45 năm trước, Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng Thủ tướng Campuchia Hun Sen thắp hương để tưởng nhớ hành trình đưa nhân dân Campuchia thoát khỏi chế độ diệt chủng Pol Pot. Sau đó Thủ tướng hai nước đã trồng cây lưu niệm và cùng tiến về tấm bia đá của cụm công trình X16 - nơi ghi dấu hành trình 45 năm tìm đường cứu nước lịch sử của Thủ tướng Hun Sen và cũng là dấu mốc thể hiện tình cảm hữu nghị cao quý của hai dân tộc. Cũng ngay tại bia đá lưu niệm này, Thủ tướng Campuchia Hun Sen đã có những phút trò chuyện thân mật cùng nhân dân Việt Nam - những người bạn chí tình đã giúp đỡ và đưa ông đến gặp lãnh đạo Đảng, Nhà nước Việt Nam.

Thủ trưởng các đơn vị lực lượng vũ trang chào Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính

Lãnh đạo huyện Lộc Ninh chào Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính

Tại đây, Thủ tướng Campuchia Hun Sen xúc động hồi tưởng lại khoảnh khắc của 45 năm về trước. Ông nói: “…Tôi chân thành biết ơn người dân ấp Hoa Lư, ấp Làng 9, xã Lộc Tấn, huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước đã giúp đỡ tôi 45 năm trước khi tôi đặt chân lên mảnh đất này. Sự giúp đỡ đó với cá nhân tôi và nhân dân Campuchia không biết nói như thế nào, không thể diễn tả bằng lời hết được… Lúc đó trong tôi xác định có thể đổi cả tính mạng của mình để đưa nhân dân Campuchia thoát khỏi nạn diệt chủng Pol Pot. Ngay từ đầu dù tính mạng gặp nhiều rủi ro, nhưng may mắn tôi đã nhận được sự giúp đỡ của Đảng, Chính phủ, nhân dân Việt Nam… Tôi còn nhớ rõ, ngày 21-6-1977, tôi được người dân Việt Nam cho ăn cơm sau hơn 1 năm tôi rất đói vì lặn lội trong rừng tìm đường cứu dân tộc mình… Một bữa cơm hôm đó bằng hàng trăm, hàng ngàn tấn gạo hiện nay…, đó là giá trị vô giá. 45 năm trôi qua, tình cảm hai nước chúng ta ngày thêm sâu sắc, cùng phát triển ấm no, cơ sở hạ tầng giữa Campuchia - Việt Nam ngày càng mọc lên. Sắp tới, tôi mong muốn cả hai nước mở thêm một cửa khẩu quốc tế tại nơi này để thúc đẩy mạnh hơn nữa quá trình phát triển, giao thương giữa hai nước…”.

Kết thúc buổi trò chuyện với nhân dân Việt Nam ngay tại huyện biên giới Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước, Thủ tướng Campuchia Hun Sen tiếp tục nhắc lại một lần nữa lời cảm ơn chân thành: “Hôm nay, tôi chỉ xin biết nói lời cảm ơn nhân dân Việt Nam, kể cả những người đã mất, đã hy sinh giúp nhân dân Campuchia thoát khỏi chế độ diệt chủng Pol Pot”.

Và người đứng đầu Chính phủ Campuchia khẳng định về tình hữu nghị trong sáng của Việt Nam đối với dân tộc ông trong suốt quá trình lịch sử từ trước đến nay, nhất là thời kỳ mà đất nước Campuchia rơi vào nạn diệt chủng tàn bạo Pol Pot: “Khi hoạn nạn, khó khăn mới biết ai là bạn tốt”.

Thủ tướng Chính phủ Việt Nam Phạm Minh Chính bắt tay, mời Thủ tướng Chính phủ Campuchia sang dự lễ trồng cây lưu niệm

Trở lại cách đây 45 năm, ngày 20-6-1977, Trung tá Hun Sen, Trung đoàn trưởng Vùng 21, khu Đông Campuchia, nay là Chủ tịch Đảng Nhân dân, Thủ tướng Chính phủ Campuchia và cộng sự sau khi vượt qua biên giới Campuchia - Việt Nam đã quyết định tìm kiếm sự giúp đỡ của Việt Nam để đánh đổ chế độ diệt chủng Pol Pot, mang lại hòa bình cho đất nước Campuchia.

Với sự giúp đỡ của Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam, ông Hun Sen và cộng sự đã từng bước thành lập Mặt trận Đoàn kết cứu nước Campuchia, cùng quân tình nguyện Việt Nam đánh đổ hoàn toàn chế độ diệt chủng Pol Pot ngày 7-1-1979, cứu hàng triệu người dân Campuchia thoát khỏi thảm họa diệt chủng...

Sau khi kết thúc nghi thức tại Cụm công trình X16 bên phía Việt Nam, đoàn lãnh đạo Chính phủ hai nước Việt Nam - Campuchia tiếp tục di chuyển sang cụm di tích kỷ niệm “Con đường tiến tới đánh đổ chế độ diệt chủng Pol Pot” của Thủ tướng Campuchia Hun Sen tại huyện Memot, Tbong Khmum, Vương quốc Campuchia.

Lãnh đạo hai Chính phủ Việt Nam và Campuchia trồng cây lưu niệm tại đường mòn, lối mở X16

Hai Thủ tướng Chính phủ Việt Nam và Campuchia ghi hình tại bia đá tưởng niệm khu vực X16

Đông đảo nhân dân huyện Lộc Ninh đón chào hai Thủ tướng Chính phủ Việt Nam và Campuchia

Phó bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Trần Tuệ Hiền phát biểu chào mừng Thủ tướng Chính phủ Việt Nam Phạm Minh Chính và Thủ tướng Chính phủ Campuchia Hun Sen tại buổi giao lưu với nhân dân huyện Lộc Ninh

Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ Việt Nam dự buổi giao lưu tại khu vực X16

Đoàn đại biểu cấp cao Vương quốc Campuchia dự buổi giao lưu tại khu vực X16

Thủ tướng Chính phủ Campuchia Hun Sen phát biểu tại buổi giao lưu với nhân dân huyện Lộc Ninh

Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Mạnh Cường phát biểu đáp từ tại lễ giao lưu

Thủ tướng Chính phủ Việt Nam Phạm Minh Chính trước khi sang nước bạn và Thủ tướng Campuchia Hun Sen chào nhân dân huyện Lộc Ninh trở về nước dự lễ kỷ niệm