Vừa qua, MTTQ tỉnh tổ chức đoàn giám sát và khảo sát trực tiếp việc thực hiện Chương trình phối hợp số 90 về vận động và giám sát bảo đảm an toàn thực phẩm (ATTP), giai đoạn 2016 – 2020, ngày 30-3-2016 của Chính phủ và Đoàn Chủ tịch UBTW MTTQ VN (gọi tắt là chương trình phối hợp 90) đối với 11 cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm tại 3 xã, phường của các huyện: Phú Riềng, Bù Gia Mập và thị xã Phước Long; đồng thời, làm việc trực tiếp với lãnh đạo UBND, Ban Chỉ đạo an toàn thực phẩm (ATTP) các huyện, thị trên. Qua giám sát, phát hiện vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế và bất cập.
Kiểm tra là ra sai phạm
Theo báo cáo của UBND các huyện, thị, trong năm 2017, thị xã Phước Long thành lập 4 đoàn kiểm tra đối với 87 cơ sở sản xuất, kinh doanh, chế biến thực phẩm (gọi tắt là cơ sở SXKD) trên địa bàn, xử phạt 17 cơ sở SXKD vi phạm số tiền 20,4 triệu đồng; cấp xã tổ chức 28 đoàn kiểm tra tại 251 cơ sở SXKD nhưng không phát hiện cơ sở nào vi phạm quy định về ATTP. Ngoài ra, thị xã còn tổ chức các đợt kiểm tha theo ngành, lĩnh vực đối với 219 cơ sở SXKD, qua kiểm tra phát hiện xử lý 69 cơ sở vi phạm về ATTP, xử phạt 75,555 triệu đồng. Huyện Phú Riềng tổ chức kiểm tra 245 cơ sở SXKD, phát hiện 28 cơ sở vi phạm về ATTP, xử phạt hành chính 3 cơ sở vi phạm 12 triệu đồng. Huyện Bù Gia Mập tổ chức kiểm tra 388 cơ sở SXKD, phát hiện và xử lý 59 cơ sở vi phạm về ATTP, trong đó nhắc nhở 49 cơ sở, xử phạt 16,3 triệu đồng đối với 15 cơ sở vi phạm.
Đoàn giám sát kiểm tra thực tế tại quán ăn Tiến Phát, xã Phú Nghĩa, huyện Bù Gia Mập
Ông Nguyễn Tấn Phú, Trưởng ban Dân chủ - Pháp luật UBMTTQVN tỉnh, thành viên đoàn giám sát cho biết: qua khảo sát thực tế ở các cơ sở SXKD thực phẩm trên địa bàn các xã Phú Riềng, Phú Nghĩa và phường Long Phước, hầu hết các cơ sở đều cố gắng thực hiện tốt các quy định về Luật ATTP, tuy nhiên vẫn còn vi phạm một quy định về ATTP. Trong đó đáng chú ý là các cơ sở SXKD thực phẩm đều không ký hợp đồng với bên cung cấp thực phẩm, hoặc hợp đồng cung cấp thực phẩm chưa chặt chẽ, nội dung chưa rõ ràng; chưa kèm theo các giấy tờ pháp lý chứng minh đủ điều kiện về ATTP (cụ thể như: trường mầm non Phú Riềng A, quán cơm tấm Miền Tây, cơ sở sản xuất giò chả Chính Sinh (xã Phú Riềng, huyện Phú Riềng), quán tạp hóa Vũ Nga, quán phở số 1, quán ăn Tiến Phát (xã Phú Nghĩa, huyện Bù Gia Mập); cơ sở sản xuất bún Đức Thành, quán hải sản A Cọp (phường Long Phước, thị xã Phước Long). Thậm chí khi được hỏi, bản thân chủ quán không biết các cơ sở cung cấp thực phẩm với mình có đủ các điều kiện về ATTP theo quy định hay không ? (quán cơm tấm Miền Tây), hay không biết « bột năng » có đảm bảo an toàn thực phẩm hay không (cơ sở sản xuất bún Đức Thành). Đối với các quán tạp hóa Thành Tuyền, Vũ Nga và cơ sở sản xuất bún Đức Thành đều không có kệ kê đựng hàng và thực phẩm theo đúng quy định.
Ngoài ra, các cơ sở SXKD còn vi phạm các quy định về ATTP khác như: chưa có nắp đậy kín đối với thùng chứa rác tại khu vực sơ chế thức ăn; mương thoát nước chưa thực hiện che đậy hợp vệ sinh (trường mầm non Phú Riềng A); khu vực kho chứa thực phẩm chưa gọn gàng (quán tạp hóa Thành Tuyền); chưa thực hiện việc chế biến thực phẩm theo quy tắc một chiều (quán cơm tấm Miền Tây, quán ăn Tiến Phát); chưa có bản cam kết đảm bảo ATTP (quán tạp hóa Vũ Nga); giấy khám sức khỏe, giấy xác nhận mẫu nước đã quá thời hạn; chưa thực hiện việc che chắn côn trùng khu vực sản xuất bún; chưa thực hiện việc kiểm định chất lượng bún theo quy định (6 tháng phải kiệm định một lần); lưu mẫu chưa đúng theo quy định (cơ sở sản xuất bún Đức Thành); giấy đăng ký kinh doanh chưa thực hiện đổi tên theo đúng bảng hiệu (quán hải sản A Cọp)…
Vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập
Bà Lã Thị Thu Hương, Phó chủ tịch UBMTTQVN tỉnh, Trưởng đoàn giám sát cho biết: việc thực hiện Chương trình phối hợp 90 về ATTP theo kế hoạch số 06/KH-UBND ngày 10/01/2017 của UBND tỉnh trên địa bàn các huyện thị tuy đã triển khai, nhưng UBND các đơn vị được giám sát tổ chức thực hiện chưa đạt chỉ tiêu đề ra; việc chỉ đạo thực hiện các nội dung còn chậm; sự phối hợp của các cơ quan liên quan chưa đồng bộ, hiệu quả nên kết quả còn hạn chế. Chưa nắm chắc số cơ sở, hộ gia đình sản xuất, kinh doanh, chế biến thực phẩm, nhất là cơ sở sản xuất, kinh doanh, chế biến thực phẩm nhỏ, lẻ tại địa phương.
Đoàn giám sát khảo sát thực tế tại quán hải sản A Cọp, phường Long Phước, thị xã Phước Long
Ban Chỉ đạo liên ngành cấp huyện, cấp xã hoạt động chưa hiệu quả, còn hình thức chủ yếu là thông qua hoạt động cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo (Phòng Y tế, và Trạm Y tế cấp xã).
Báo cáo của các đơn vị được giám sát chưa phản ánh đầy đủ các nội dung quản lý Nhà nước về ATTP, được quy định tại Điều 65, Luật ATTP. Còn thiếu và chưa phản ánh rõ nét việc quản lý nhà nước đối với các hoạt động như: sản xuất, kinh doanh rau quả tươi sống; trong chăn nuôi, giết mổ, vận chuyển, kiểm tra vệ sinh thú y, kiểm dịch động vật; nuôi trồng, khai thác, chế biến thủy, hải sản tươi sống; đối với thực phẩm chế biến thủ công và thực phẩm chế biến công nghiệp; quản lý sản xuất, kinh doanh rượu, nước đá, nước uống đóng chai; quản lý kinh doanh thực phẩm tại các chợ đầu mối (khu vực trong và ngoài chợ)…
Việc kiểm tra, giám sát của các cơ quan còn chồng chéo, có cơ sở “vừa mới tiếp đoàn kiểm tra này, lại chuẩn bị tiếp đoàn kiểm tra khác, nhất là đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh, chế biến có quy mô lớn”; mặt khác nhiều cơ sở sản xuất, kinh doanh nhỏ, lẻ ít được kiểm tra nhắc nhở; nhất là đối với các cơ sở, hộ gia đình chưa đăng ký kinh doanh, chưa ký cam kết ATTP.
Việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật về ATTP còn nhiều hạn chế, chưa đồng bộ, hiệu quả chưa cao, một số hộ kinh doanh lâu năm nhưng vẫn chưa nắm vững các quy định của pháp luật về ATTP, thiếu các thủ tục pháp lý, thực hiện chưa đúng quy trình đảm bảo ATTP. Hợp đồng cung cấp thực phẩm chưa chặt chẽ, rất khó khăn cho việc truy xuất nguồn gốc theo Điều 54, Luật ATTP.
Hầu hết các huyện, thị và các xã, phường được giám sát chưa thực hiện việc: công khai xử lý các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm, cá nhân vi phạm pháp luật về ATTP; tiếp nhận, xử lý và chuyển các phản ánh, kiến nghị, phát giác của nhân dân về vi phạm ATTP ở các khu dân cư đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật... Công tác phối hợp tuyên truyền ATTP giữa MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội chưa đồng bộ, chặt chẽ; chưa chủ động phối hợp với các ngành chức năng tuyên truyền, vận động và giám sát về ATTP.
T.Phước
