Từ năm 2013, dự án “phát triển chuỗi cung ứng tiêu bền vững” do Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh phối hợp với Tổ chức phát triển Hà Lan và công ty TNHH chế biến gia vị Nedspice Việt Nam tổ chức tại Bình Phước đã đem lại nhiều hiệu quả cao cho người dân trồng tiêu.
Thời gian qua, người nông dân trồng tiêu tại xã Lộc Thiện đã có hướng sản xuất tiêu sạch và nguồn tiêu thụ sản phẩm đã làm cho người dân yên tâm sản xuất. Việc thành lập câu lạc bộ đã làm cho người dân từng bước thay đổi tập quán sản xuất, trồng tiêu cũ, qua đó giúp người dân tiếp cận khoa học kỹ thuật, được cán bộ khuyến nông tập huấn và hướng dẫn, tiết kiệm được chi phí trồng trọt, nâng cao giá trị sản phẩm, đem lại nguồn thu nhập cho gia đình cao và ổn định, góp phần phát triển kinh tế địa phương.
ông Nguyễn Văn Tiến, chủ nhiệm câu lạc bộ chuỗi cung ứng tiêu bền vững xã Lộc Thiện đang chăm sóc vườn tiêu gia đình
Câu lạc bộ Chuỗi cung ứng tiêu bền vững xã Lộc Thiện được thành lập tháng 8/2014 với 20 nông hộ, trồng hơn 24 ha trên khoảng 35 ngàn trụ tiêu. Đây là dự án được nhiều người nông dân trồng tiêu hưởng ứng, sản lượng tiêu bán mỗi niên vụ đều tăng lên, như niên vụ 2016-2017 câu lạc bộ Chuỗi cung ứng tiêu bền vững xã Lộc Thiện đăng ký bán cho công ty 35 tấn tiêu khô. Đến nay các hộ tham gia dự án đều thực hiện tốt 10 nguyên tắc của dự án Rainforest Alliance. Các nông hộ đều nhận thức được mặt trái của việc lạm dụng phân hóa học cũng như sử dụng bừa bãi và quá liều thuốc bảo vệ thực vật, tuyệt đối không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trong danh mục cấm sử dụng; học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau trong canh tác, hạn chế được các bệnh thường gặp trên cây tiêu, từ đó tạo nguồn tiêu sạch bán ra thị trường.
Theo ông Nguyễn Văn Tiến, chủ nhiệm câu lạc bộ chuỗi cung ứng tiêu bền vững xã Lộc Thiện cho biết, việc thành lập câu lạc bộ nhằm tập trung những hộ trồng tiêu theo quy mô lớn, trồng tập trung và những hộ tham gia câu lạc bộ cũng phải tuân thủ theo những quy định trồng tiêu của Chuỗi cung ứng tiêu bền vững, qua đó tạo môi trường sạch, cân bằng sinh thái, giảm dịch chết nhanh chết chậm trên cây tiêu, không lạm dụng thuốc hóa học trên tiêu, định hướng cho nhà vườn canh tác theo hướng luân canh, hạn chế dịch nấm có hại không bùng phát trên diện rộng. Vườn tiêu dưới có thảm cỏ đậu, trên có mái tre; ngoài ra, mục tiêu chính của các vườn tiêu trồng theo tiêu chuẩn không được lạm dụng và khai thác sức khỏe người lao động trái pháp luật, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em chưa đủ tuổi lao động.
Tiêu biểu như hộ ông Phạm Ngọc Thịnh ấp K54, xã Lộc Thiện, từ khi chưa tham gia câu lạc bộ, vườn tiêu nhà ông chỉ có khoảng 1 ngàn trụ tiêu, nhưng trồng theo hướng tự phát, không thực hiện đúng các biện pháp khoa học kỹ thuật, đặc biệt là phun thuốc hóa học không đúng cách, từ đó dẫn đến tiêu hủy các loại cây trồng và các con kí sinh có lợi làm dịch chết nhanh chết chậm trên cây tiêu ngày càng tăng. Nhưng sau khi tham gia vào câu lạc bộ, được tham gia các lớp tập huấn bởi các kỹ sư nông nghiệp của Trung tâm khuyến nông – khuyến ngư tỉnh Bình Phước và công ty chế biến gia vị Nedspice, vườn tiêu nhà ông đã tươi tốt, phát triển đều và đến nay đã tăng lên 3,5 ngàn trụ giúp kinh tế gia đình ổn định, tạo nguồn tài chính tiếp tục đầu tư nuôi trồng.
Sau 1 năm thành lập và đi vào hoạt động, năm 2015 câu lạc bộ chuỗi cung ứng tiêu bền vững xã Lộc Thiện được cấp chứng nhận Rainforest Alliance; hàng năm các nông hộ bán thành phẩm cho công ty được cân đo đúng độ, đúng trọng lượng, vì vậy giá hạt tiêu khô trong dự án cao hơn giá thị trường từ 2.000đ-5.000đ/kg. Cuối năm nếu đạt trên 90% trở lên số lượng đã đăng ký, cùng với mẫu sản phẩm đạt yêu cầu thì giá tiêu được cộng thêm từ 2.500đ-4.500đ/kg nữa. Như vậy mỗi ký tiêu người dân bán ra cao hơn giá bán thị trường từ 4.500đ-9.500đ, đồng thời không bị ép giá, cân đo gian dối; do đó đã tăng thêm thu nhập cũng như tạo nên giá trị và thương hiệu cho sản phẩm hồ tiêu, tạo sự phấn khởi cho nông dân trồng tiêu.
Sản xuất tiêu sạch theo hướng bền vững mang lại hiệu quả cho người nông dân xã Lộc Thiện. Hiện nay mô hình này đang được chính quyền và dự án “phát triển chuỗi cung ứng tiêu bền vững” hỗ trợ, khuyến khích, hướng dẫn các hộ dân sản xuất tiêu theo hướng VietGap, xây dựng nguồn kinh tế vững mạnh và tạo uy tín cho thương hiệu hồ tiêu Lộc Ninh.
Lệ Thủy
